هسا کوثر

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
کوثر
کاربری هواگرد جنگنده
هواگرد آموزشی
تولیدکننده شرکت صنایع هواپیماسازی ایران
نخستین پرواز اوت ۲۰۱۸
معرفی‌شده در ۳ نوامبر ۲۰۱۸
وضعیت در حال خدمت
کاربر اصلی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران
تعداد ساخته‌شده ۱ یا ۳ فروند[۱][۲]
توسعه‌یافته از نورثروپ اف-۵
آذرخش
هسا صاعقه

کوثر جنگنده چندمنظوره ساخته شده در دو نوع دو سرنشینه و تک سرنشین است. رسانه‌های داخلی جمهوری اسلامی ایران، این جنگنده را به دلیل دارا بودن ابزارهای دیجیتال که در زمان ساخت اف-۵ آمریکایی وجود نداشته‌اند، نسخهٔ ارتقاءیافته و به‌روز شدهٔ جنگنده اف-۵ می‌دانند.[نیازمند منبع] در حالی که رسانه‌ها و کارشناس‌های بین‌المللی معتقدند که این جنگنده از نورثروپ اف-۵ تایگرنمونه‌برداری شده‌است.[۳] و نوعی مهندسی معکوس انجام شده‌است.

وظایف[ویرایش]

  • اجرای ماموریت رزمی ، آموزشی

پیشرانه[ویرایش]

ادعا شده‌است که «کوثر» از دو دستگاه پیشرانهٔ بومی‌شدهٔ توربوجت اوج نیرو می‌گیرد که نمونه داخلی و بهینه‌سازی شده موتور جنرال الکتریک J-85 همراه با پس‌سوز است.[نیازمند منبع]

تسلیحات[ویرایش]

طبق گفته سرتیپ خلبان عبدالکریم بنی‌طرفی؛ مدیرعامل صنایع هوایی ایران در گفت و گو شبانگاهی خبر بیست و سی اعلام کرد این جنگنده توان حمل موشک‌ها و بمب‌های مختلف را دارد که مشخص می‌کند که جنگنده کوثر با اویونیک نسل چهارم توان حمل موشک‌های فعال و نیمه فعال راداری را دارد می‌توان گفت این جنگنده توان حمل ۴ تیر موشک ایم۷ یا اسپارو را دارد و همچنین مانند اف۵ دو تیر موشک ایم۹ یا همان سایدوایندر (نمونه ایرانی:موشک فاطر) را هم حمل می‌کند.

همچنین ادعا شده‌است که در دماغه جنگنده یک مسلسل ۲۰ میلی‌متری با سرعت شلیک بسیار بالا قرار دارد.[نیازمند منبع]

ویژگی‌ها[ویرایش]

تصویری از کاکپیت شیشه ای کوثر

بر اساس ادعاهای رسانه‌های داخلی، بومی‌سازی سامانه‌های اویونیک و کنترل آتش با استفاده از شبکه‌های داده دیجیتال نظامی منطبق با نسل ۴، سامانه‌های مکانیکی و هیدرولیکی، بهره‌گیری از فناوری نمایشگرهای چندمنظورهٔ تمام دیجیتال و سامانه‌ی هاد، بهره‌گیری از رایانهٔ محاسبات بالستیک سلاح، بهره‌گیری از رادار چندمنظورهٔ با قابلیت پایش آتش جهت بالا بردن کشف اهداف و تهدیدات و بهره‌گیری از ناوبری دقیق به صورت رادیویی و مستقل و بهره‌گیری از فناوری ساعت رادیویی و سامانهٔ نقشهٔ متحرک هوشمند است. این ویژگی‌ها در جنگنده‌های اف-۵ که پیش از انقلاب اسلامی از آمریکا خریداری شده بودند، وجود نداشت.[۴][۵]

کوثر در مقایسه با جنگنده اف-۵ دارای رادار بسیار قوی‌تر است. طبق گمانه زنی ها، کوثر از رادار گریفو ساخت شرکت لئوناردو بهره میبرد.[۶] طبق اطلاعات شرکت سازنده، این رادار دارای بردی حدود 150 کیلومتری است.[۷]

کوثر دارای هفت جایگاه نگهداری مهمات است و می‌تواند ۱۲ بمب ۲۵۰ کیلویی، یا چهار بمب ۵۰۰ کیلویی یا دو بمب ۱۰۰۰ کیلوگرمی را حمل کند. کوثر توان حمل حداکثر ۴ موشک هوا به هوا یا هوا به زمین را نیز دارد.[۸]

بر اساس ادعاهای رسانه‌های داخلی موتور بومی اوج توانایی به پرواز درآوردن یک جنگنده تا سقف ۱۰ تن را خواهد داشت و از قدرت نزدیک به ۳۵۰۰ پوند رانش برخوردار است. شعاع پروازی این جنگنده حدود ۱۱۰۰ کیلومتر و دارای مداومت پروازی دو ساعته است که علاوه بر ذخایر سوخت در مخازن داخلی می‌تواند به مخزن خارجی نیز مجهز شود. کوثر توانایی دستیابی به سقف پرواز ۵۰۰۰۰ پا و حداکثر سرعت ۱/۶ ماخ را دارد.[نیازمند منبع]

مراسم رونمایی از جنگنده کوثر

به گفته ایران اینترنشنال، دو جنگنده از سه فروند جنگنده کوثر که طی مراسمی رسمی در تاریخ پنجم تیرماه ۱۳۹۹ تحویل نیروی هوایی ارتش شده‌است از جمله اف-۵هایی می‌باشد که در دهه پنجاه به نیروی هوایی شاهنشاهی ایران تحویل شده‌اند و تنها ارتقا یافته‌اند، این شبکه گفت که با توجه به خوانا بودن شماره سریال دو جنگنده (۰۶۹۱–۷۵ و ۰۷۰۷–۷۵) و با بررسی اسناد و مدارک نیروی هوایی ایالات متحده، مشخص می‌شود که این شماره‌ها به اف-۵هایی تعلق دارد که در دهه پنجاه به نیروی هوایی شاهنشاهی ایران تحویل شده‌اند.[۹]

فرایند کند تولید[ویرایش]

خط تولید جنگنده کوثر

سرتیپ عزیز نصیرزاده فرمانده وقت نیروی هوایی ارتش وعده داد که پس از تحویل اولین فروند، «۱۵ فروند در طول ۳ سال تولید خواهد شد»،[۱۰] اما تا سال ۱۴۰۰ گزارش تحویل فقط ۳ یا ۴ فروند منتشر شده‌است.[۱۱][۱۲]



تحلیل‌های کارشناسان نظامی بین‌المللی[ویرایش]

جنگنده نورثروپ اف-۵ متعلق به ارتش جمهوری اسلامی ایران (خریداری شده در دههٔ پنجاه شمسی از آمریکا).

به گزارش شبکه «سی‌ان‌بی‌سی» گروهی از کارشناسان نظامی بین‌المللی معتقدند که طراحی جنگنده کوثر همان طراحی جنگنده «اف-۵» است که در اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی ساخته شده بود. ایران در سال ۱۹۷۴ میلادی (پنج سال پیش از انقلاب سال ۱۳۵۷ شمسی) این هواپیمای نظامی را خریداری کرده بود.[۱۳]

کارشناسان این جنگنده را یک کپی‌برداری از یک هواپیمای قدیمی مربوط به دههٔ پنجاه میلادی در آمریکا دانسته‌اند و تلاش دائمی ایران برای معرفی جنگنده‌های بسیار قدیمی تحویل شده به نیروی هوایی شاهنشاهی[نیازمند منبع] را نقد کردند[نیازمند منبع] و آن را مشابه اقدام جمهوری اسلامی ایران در معرفی ماکت فایبرگلاس قاهر-۳۱۳ به جای جنگنده نسل پنجم دانستند.[۱۴][۱۵][۱۶]

کارشناسان بین‌المللی بر این نظر هستند که این هواپیما از لحاظ نظامی کارآمدی ندارد، اما برای آموزش خلبان‌ها می‌تواند مفید باشد.[۱۷]

دوگلاس بری، کارشناس نظامی در امور هوا و فضا در مصاحبه با «سی ان بی سی» اظهار داشت: «ایرانی‌ها احتمالاً توان صنعتی لازم برای سوار کردن قطعات بدنه هواپیما را دارند.» به گفته این کارشناس نظامی مهندسان ایرانی احتمالاً سیستم کنترل الکترونیک جنگنده «اف-۵» را ارتقاء داده‌اند.[نیازمند منبع]

جان اسنلر، یک کارشناس نظامی دیگر نیز می‌گوید: «آن‌ها [حکومت ایران] توانایی بومی خود را توسعه می‌بخشند، با این حال این امر با طراحی، تأیید و تولید هواپیمای خودشان فاصله زیادی دارد. در تصاویری که منتشر شده‌است نیز به نظر نمی‌رسد که این کار انجام شده باشد.»[نیازمند منبع]

جنگنده‌های آموزشی قابل مقایسه[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ««جنگنده خبرساز».. نیروی هوایی ارتش ایران اولین جت کوثر را تحویل گرفت». العربیه فارسی. ۲۰۱۸-۱۱-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۲۹.
  2. «تحویل ۳ فروند جت جنگنده «کوثر»، نخستین جنگنده ساخت ایران به نیروی هوایی این کشور». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۲۰-۰۶-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۲۹.
  3. http://fa.euronews.com/2018/08/23/military-experts-say-iranian-fighter-jet-is-same-as-f5-aircraft
  4. آذرخش-تا-کوثر «هفت گام برای ساخت جنگنده بومی/پیشرفت صنایع هوایی از آذرخش تا کوثر» مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۸-۰۸-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۸-۲۱.
  5. «نخستین هواپیمای جنگنده ایرانی با نام «کوثر» رونمایی شد + تصاویر - اخبار تسنیم - Tasnim». خبرگزاری تسنیم - Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۹-۰۸.
  6. «جنگنده کوثر». جنگاوران. ۲۰۱۸-۰۹-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۸.
  7. «Grifo E». electronics.leonardo.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۸.
  8. "Military knowledge: Kosar fighter + pictures". iswnews.com. 10 July 2020. Retrieved 10 July 2020.
  9. «جنگنده بومی کوثر یا گنجشک رنگ‌آمیزی‌شده به‌جای قناری؟». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۰-۰۶-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۲۶.
  10. «تحویل ۱۵ جنگنده «کوثر» به نهاجا تا ۳ سال آینده». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۹-۰۱-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۲۹.
  11. ««جنگنده خبرساز».. نیروی هوایی ارتش ایران اولین جت کوثر را تحویل گرفت». العربیه فارسی. ۲۰۱۸-۱۱-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۲۹.
  12. «تحویل ۳ فروند جت جنگنده «کوثر»، نخستین جنگنده ساخت ایران به نیروی هوایی این کشور». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۲۰-۰۶-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۲۹.
  13. «کارشناسان نظامی: جنگنده کوثر همان «اف-۵» است». euronews. ۲۰۱۸-۰۸-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۲۶.
  14. "Iran's 'new' fighter clone of 1950s-era US jet, highlights tech woes". The Week (به انگلیسی). Retrieved 2020-06-26.
  15. Lockie, Alex (2018-08-23). "Iran's new jet fighter looks like a big joke — but its real purpose could save Iran's air force". Business Insider France (به فرانسوی). Retrieved 2020-06-26.
  16. «Iran sets up bizarre aerobatic team with knock-off jets, paint scheme and logo». This is flight.
  17. Iran's New Warplane Seen Limited as Weapon, Useful for Training, Michael Lipin, Farhad Pouladi at globalsecurity.org, August 25, 2018